Daimler Ferret

EEN GEUR VOL AVONTUUR.

Datum: 2019   I   Tekst: Karel de Rijk   I   Fotografie: Guido de Visser

Lange tijd was het ‘done’ om als man je vrouwelijke kant te laten zien, hoofdzakelijk bij het huishouden, maar ook bij de keuze van vooral vrouwelijke lijnen en comfort bij de keuze van kleding, schoenen of auto’s.

Mannelijkheid mocht alleen vertoond worden in de beslotenheid van de Cave, het onderkomen voor de man, getimmerd van ruwhouten planken in de tuin, met een bar en luie oude lederen stoelen.

Daar mag je je vuile laarzen aanhouden, met  ongeschoren vrienden bier drinken, een houtkachel stoken of een (te) groot stuk vlees grillen, en onbekommerd genieten van een sigaar met een mooie whisky in een cocon van mannelijkheid. Mannelijk geluk is wel degelijk te koop. Dat speciale mannelijke geluksgevoel, vooral bedoeld om er heerlijk in op te kunnen gaan, is nog altijd een must voor veel mannen.

De auto is tot op de dag van vandaag in gebruik bij het Deense en Zweedse koningshuis, bij de Groothertog van Luxemburg en uiteraard bij de Britse Royal Mews, de Koninklijke stal bij Buckingham Palace die verantwoordelijk is voor alle reizen over de weg van de Koninklijke familie. Zo’n 900 exemplaren van de Daimler DS420 werden gebouwd om als begrafenisauto dienst te doen. De meest bekende in die rol werd het laatste vervoermiddel van prinses Diana bij haar begrafenis op 6 september 1997.

U blijft in een Daimler rijden, echter heeft deze een groot aantal voordelen ten opzichte van een Double Six uit 1992. De Daimler Ferret is veelzijdiger: het is niet alleen een zwaar gepantserd gevechtsvoertuig, maar ook een vierwielaangedreven verkenner en een door een 130 PK B60 Rolls-Royce 6 cilinder benzinemotor aangedreven patrouillewagen.

Het avontuur lonkt, mits u een ruime oprit hebt met een stevige ondergrond, die de 3,4 ton zware auto aan kan. Ruimte op die oprit en in uw garage is van belang, de Ferret is weliswaar nauwelijks 4.00 meter lang, maar heeft wel een spanwijdte van 2.00 meter zonder de buitenspiegels.

De hoogte van 1.88 meter valt ook nog wel wat mee. Wat u natuurlijk niet wilt weten is wat deze geweldenaar verbruikt, immers dat vraag je aan de bezitter van een Double Six ook niet. Het is volstrekt logisch dat u wel graag wilt weten, wanneer u met twee vrienden (meer gaan er niet in) door ruig terrein gaat crossen of u dan met een volle tank benzine ook weer thuis kunt komen.  De body van 16 mm plaatstaal beschermt u niet alleen tegen zwiepende boomtakken en granaatsplinters, maar voert tevens het verbruik dusdanig op, dat u na 150 km naar huis of naar een pompstation moet. Op de gebaande wegen is zo’n Ferret veel zuiniger, maar daarvoor koop je hem natuurlijk niet.

Heeft u toevallig een wapenvergunning, dan is het mogelijk een Bren .303 of een Browning M1919 ter verdediging te monteren, munitie moet nog wel ergens te krijgen zijn.

De esthetische kenmerken zijn moeilijk te omschrijven, in ieder geval avontuurlijk, buitenproportioneel en het is verbazingwekkend wat er gebeurt als u hem bij de Albert Heijn parkeert. De parkeerplaats stroomt onmiddellijk leeg. De uitstraling van dit voertuig doet denken aan een afschrikwekkende Silvester Stallone op volledige oorlogssterkte, en daardoor slaan de meeste automobilisten op de vlucht.

Het beste kunt u uw grachtenpand in Amsterdam omruilen voor een oude boerderij in de buurt van Ugchelen. Voordat u met uw vrienden de Cave in de schuur induikt, is het mogelijk vooraf een avontuurlijk ritje te maken. Dat vraagt enige voorbereiding: uw gezichten dienen voorzien te zijn van zwarte houtskoolvegen, en u hebt tevoren natuurlijk bij de legerdump khaki camouflage-uniformen gekocht, zodat het feest in stijl kan beginnen. Behalve voor uzelf als commandant heeft u plaats voor een schutter en een radiotelegrafist. Het aardige is nu dat u in het veld zowel vooruit als achteruit op topsnelheid kunt rijden.

Wat de uitvoering betreft: er zijn tussen 1952 en 1971 circa 4.400 Ferrets gebouwd en wel in 16 verschillende versies, ondoenlijk om die allemaal te beschrijven. Er zijn verschillen in hoogte, bodemvrijheid, motorvermogen, bewapening en kleuren. Er zijn er die door water kunnen rijden omdat de daarvoor speciaal gemonteerde pomp sneller is dan het binnenstromende water. Daimler heeft een groot aantal ervan geëxporteerd, met name naar de commonwelth landen.

De Ferrets hebben onder talloze omstandigheden en in diverse landen gediend, tot in de Golfoorlog aan toe. Ze zijn nog wel te vinden, en je kunt er gewoon de Nederlandse wegen mee berijden, ze kwalificeren gewoon als oldtimer. Wanneer ik via dit artikel een vrijblijvend advies zou mogen geven aan de directie van Natuurbeheer in Brabant, dan zou ik de boswachters in dat gebied, op zoek naar drugsafval, uitrusten met een Daimler Ferret, in plaats van zo’n lullig Japans jeepje. De boswachter is minder kwetsbaar, hij straalt onaantastbaar gezag uit en zijn beroep wordt een stuk avontuurlijker.

Wat het avontuur met uw vrienden betreft, is het van belang dat u er op let dat, mocht u tot aanschaf van een Ferret overgaan, de standaard 6 rookgranaten zich nog in de Ferret bevinden. U kunt dan in het veld een passend rookgordijn leggen, voor het geval de boswachter de strijd met u aangaat. Verlaat het voertuig, verspreiden lijkt logisch en de camouflage-uniformen doen de rest.

Na deze geweldige ervaring kunt u met bemodderde laarzen een biertje drinken in uw Cave, desnoods languit op de oude Chesterfield, starend naar actiefoto’s van de Ferret in woestijnen, in oorlogsgebieden en tussen woeste bergen.

De Daimler Ferret past zo wonderwel bij de missie van een mannelijker leven, bij het verlaten van de gebaande wegen en de geur van bezwete khaki uniformen vermengd met die van sigarenrook en whisky. Wie nu denkt dat de Nederlandse eigenaar van een Ferret Mk1 of Mk2 een soort van gepensioneerde kolonel is, die nog graag in een uniform rondloopt, heeft het mis. Hans van Elten, die al 23 jaar een Ferret in zijn bezit heeft, ziet er meer uit als een gepensioneerde notaris en blijkt een volstrekte afkeer van uniformen te hebben. Hij is een vredelievende man die 23 jaar geleden de Ferret zag staan op een toenmalige Vehikel beurs in de Veehallen in Utrecht. Hij was op slag verliefd, dat voertuig wilde hij zondermeer bezitten! Gelukkig beschikt hij over een grote schuur waar dit apparaat gemakkelijk in past.

In Vaassen en omstreken kennen ze hem wel, zeker als hij met zijn blonde dochter staande in het open luik rondrijdt worden ze vriendelijk gegroet. Gevraagd naar belevenissen met dit bijzondere voertuig vertelt hij eens op een oudejaarsavond aangehouden te zijn door de Militaire Politie. Hij reed met gesloten periscopen en was onzichtbaar voor de buitenwacht. Hij moest uitstappen en toen hij weigerde, omdat uitstappen nog een hele onderneming is, werd er een wapen op de Ferret gericht. Schiet maar, sprak hij, vanuit zijn zwaar gepantserde voertuig. Dat raakt mij niet. Het is oudejaarsavond en ik ben bang dat jullie champagne gedronken hebben, en ik ga mijn papieren niet aan jullie laten zien. Maar, zei de MP, dit is een bevel! Gelukkig kwam er een bevriende politieagent voorbij, die tegen de MP’s zei: het is in orde, het is Hans, die kennen we. Volgens Hans zien mensen tegenwoordig al snel een bedreiging in zijn voertuig als ze het zien rijden. Zou er iets ernstigs aan de hand zijn vraagt men zich dan af. Met een zichtbare blonde dochter is dat probleem er vanzelfsprekend helemaal niet.

Denk niet dat het gemakkelijk is om met deze verkenner te rijden. Er is weinig zicht uit de veel te kleine raampjes, vooral naar rechts en links kijken is lastig. Voor vertrek worden eerst de spanbanden van de preselect versnellingsbak op spanning gebracht door 15 keer per versnelling de koppeling in te trappen. Terwijl je rijdt zet je hem steeds alvast in de volgende versnelling waar de bak bij voldoende omwentelingen zelf naartoe doorschakelt.

De gedachte is, dat bij het binnendringen van vijandelijk gebied, de aandacht geheel bij het verkenningswerk en het sturen moet zijn. De Ferret stuurt onmogelijk zwaar als hij niet rijdt, dus moet je blijven rijden, anders kun je niet sturen. Kom je bij een verkenning in de problemen, dan kun je met dezelfde snelheid (45 mijl) weer achteruitrijden door de keerkoppeling om te zetten en zo aan het gevaar te ontkomen. Jammer is alleen dat je dan vrijwel niet kunt zien waar je rijdt, maar in een woestijn is ruimte genoeg.

Hans zit vol verhalen van de meest uiteenlopende belevenissen en vertelt ze graag. Zo is een Apk-keuring steeds opnieuw een happening. De remcapaciteit van dit zware gepantserde voertuig bleek niet meetbaar op de beschikbare rollerbank. De RDW die er bij een steekproef geen raad mee wist, ook niet met een remvertrager, vroeg tenslotte of Hans eerlijk wilde verklaren dat zijn voertuig prima kon remmen. Dat deed hij graag en de zaak was geregeld. De banden bleken eens wat haarscheurtjes te hebben en moesten worden afgekeurd. Beetje onlogisch als je bedenkt dat ze tegen kogels bestand zijn en dat je met een lekke band gewoon door kunt blijven rijden.

Een origineel instructieboek geeft aanwijzingen over het onderhoud van de Ferret. Bijna hilarisch is de originele instructie van wat te doen als je het voertuig achter moet laten in vijandelijk gebied (‘To prevent enemy use’). Sla met een pikhouweel de radiator lek, haal de reserveonderdelen er uit en gooi die weg of verniel ze. Het beste is om er vervolgens een brandbom in te gooien, maar ga zelf op veilige afstand staan, staat er met typisch Engels understatement bij. Hilarisch voertuig, niets is wat je denkt dat het zou moeten zijn. Aan de zijkanten bevinden zich allerlei bakken waar gereedschap en andere zaken in opgeborgen kunnen worden, zoals divers kookgerei. Als het gevaarlijk werd, deed men zand in die bakken om nog beter beschermd te zijn tegen granaatscherven.

De Rolls Royce motor zit in een gepantserde ruimte, drinkt een liter benzine per mijl en maakt een onvoorstelbare herrie. Daarbij produceert hij zoveel hitte dat je het beste kunt blijven rijden met alle luiken en kijkgaten open. Het brult en giert als een Harley Davidson waarmee je in een besloten ruimte vol gas rijdt. Olie verversen bijvoorbeeld is een hele operatie omdat de vulopening onder een gepantserde plaat zit die met bouten is vastgezet. Met elkaar spreken tijdens het rijden is onmogelijk. Voordat we naar het bos vertrekken voor de fotosessie spreken we een gebarentaal af waarmee Hans gewaarschuwd kan worden voor bijvoorbeeld verkeer van links of rechts.

Het inklimmen vraagt een kleine spoedcursus en gaat via het wiel, de uitlaat, dan over de rand van het openstaande luik via het deksel van de radio naar een ijzeren plateautje met een piepklein kussentje er op.

Eenmaal daarop gezeten blijkt het rijden qua vering verrassend comfortabel.

Dat is het kussentje niet, maar je kunt prima staan en met je hoofd boven het luik uit rondkijkend in de frisse lucht is een prima optie. Hans zit dan als chauffeur een stuk lager, diep onderin de buik van het gevaarte. Er is een intercom nodig als je werkelijk met elkaar in contact zou moeten staan. We rijden niet veel harder dan 50 km maar door het gebrul van de motor en het rijden over een smal weggetje met bomen krijg je een euforisch gevoel. Tegenliggers gaan eerbiedig op zij, op 1 auto na, die de spiegel van ons voertuig dusdanig raakt dat er barsten in zitten. Zullen we het er maar op houden dat we door een kogel geraakt zijn vraagt Hans, zich helemaal inlevend in het spel.

Voor de foto is het noodzakelijk dat het bovenluik gesloten wordt en ook dat blijkt een heel avontuur waar we met drie man best kracht voor moeten zetten. Het is bijna onvoorstelbaar wat 16 mm plaatstaal weegt. Alles aan deze scout is een belevenis. Het rijden, het manoeuvreren, de aandacht die het voertuig vraagt om bereden te worden. Het geeft allemaal een speciale dimensie aan het bezit, het onderhoud en het plezier van dit voertuig. Hans gaat er rustig mee picknicken en dan is het camouflagenet een prima dekbed om op te liggen in een bloeiend heideveld. Deze Ferret is niet geschikt om er een rondreis door Europa mee te maken. Gelukkig zijn er rond Vaassen genoeg zandwegen en bossen om er een hoop plezier van te hebben. Het geurt daar volop naar avontuur en romantiek.

Karel de Rijk